ÇAĞIMIZIN BİLİNMEYEN HASTALIĞI: D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ
D vitamini vücutta önemli görevleri olan yağda çözünen bir vitamindir. Kalsiyum ve fosforun vücutta emilimini sağlar. Kemik ve kas sağlığı için elzemdir. Kemik erimesine yol açan paratiroid hormonunun salgılanmasını önler.
Son yıllarda D vitamini eksikliği ve yetersizliğinin yaygın kanserler, kardiyovasküler hastalıklar ve otoimmun hastalıklar dahil birçok kronik hastalıkla ilişki içinde olduğu bulunmuştur. Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER) 2015’te açıklanan verilere göre Türkiye genelinde ve tüm yaş gruplarında tüketim açığı en yüksek olan besin ögesi D vitaminidir.
D Vitamini Kaynakları Nelerdir?
Herkesin bildiği gibi başlıca D vitamini kaynağı güneş ışığıdır. Gerekli güneş ışığı miktarı kişinin yaşına, deri rengine ve varsa diğer tıbbi sorunlara göre değişir. Günlük D vitamini gereksinimi; saat 10.00-15.00 arası kollar, bacaklar ve yüzün 15 dakika gün ışığına maruz kalmasıyla karşılanabilir.
D vitamini içeren besinler ise somon, tuna, sardalya gibi yağlı balıklar, yumurta, karaciğerdir. Fakat bunların hiçbiri D vitamininden zengin kaynak değildir.
Kimlerde D Vitamini Eksikliği Görülebilir?
- Güneşten yeterince faydalanamayan kişilerde. Örneğin kapalı mekanlarda çalışanlar.
- D vitamini içeren besinleri az tüketenlerde.
- ● Çölyak, Crohn, kistik fibrozis gibi emilim bozukluğu yaşayanlarda.
- Obez bireylerde.
- Karaciğer ve böbrek yetmezliği görülen hastalarda.
- Kortizon, kolesterol ilaçları, şişmanlık tedavisinde kullanılan ilaçlar ve epilepsi tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar D vitamini eksikliğine yol açar.
Kanda Normal D Vitamini Düzeyi Ne Kadardır?
30 ng/ml üzeri normal
20-30 ng/ml arası D vitamini yetersizliği
20 ng/ml altı D vitamini eksikliği olarak tanımlanır.
D Vitamini Eksikliği Belirtileri
Yaygın kemik ve kas ağrısı, kemik hassasiyeti, kas güçsüzlüğü, yürüme zorluğu, dengesizlik, sık görülen kırıklar yaşıyorsanız D vitamini seviyenizi ölçtürmenizde fayda var.
D Vitamini Eksikliğinin Tedavisi
Dünya Sağlık Örgütü yetişkin bireylerde kandaki D vitamini seviyesine bakılmaksızın 400-800 IU/ gün D vitaminini öneriyor. Yetersizlik veya eksiklik durumlarında hekim kontrolünde doz artabiliyor.
Uluslararası Osteoporoz Vakfı ise 50 yaşın üzerinde veya menopoz dönemindeki kadınlarda kırıktan korunmak için günlük 1000 mg kalsiyum ve 800 IU D vitamini önermektedir.
D vitamini eksikliğinin nedenine ve ciddiyetine göre alınması gereken doz değişebilir. Bu nedenle doktorunuza danışmalısınız.
Tedavi, D vitamini preparatları ile yapılır. Preparatlar; damla, şurup, draje, kapsül, çiğneme tableti, efervesan tablet ve ampul şeklinde piyasada bulunmaktadır. Ama uzman doktorlar, en etkili ve en doğru kullanımın damla şeklinde satılan preparatlar olduğunu söylemektedirler.
D Vitamini Eksikliği Hangi Hastalıklara Sebep Olabilir?
Yapılan son araştırmalarda şizofreni, depresyon, astım, tip1 diyabet, ostemalasia, osteoartrit, rikets ve birçok kanser türünün D vitamini eksikliğiyle ilişkisi olduğu görülmüştür.
Gebelikte D Vitamini Alımına Özen Gösterilmeli!
Genlerin sağlıklı çalışması D vitaminine bağlıdır. Hamilelik dönemde annenin D vitamini deposunun yetersiz olması bebeklerde şizofreni, bipolar bozukluk, otizm, tip1 diyabet, alerji, astım, diş çürükleri gibi hastalıklara yol açabilmektedir. Gebe ve emziren annelerde D vitamini mutlaka takip edilmelidir. Anneler günde en az 1.000 IU D vitamini takviyesi almalıdır.
Uzman Diyetisyen
BÜŞRA UYSAL
*Instagram @uzmandiyetisyenbusra
*Facebook @uzmandiyetisyenbusra
